Grensverleggend 2016

De landsgrenzen houden de gemoederen bezig. Reikhalzend maar ook angstvallig turen we voorbij de landsgrens. Reikhalzend om te zien wanneer onze via de webshop gedane bestelling aankomt. Angstvallig omdat er weer een groep onbekende vluchtelingen de grens passeert en zo wel erg dichtbij komt.

Uit het oosten kwamen ooit de wijzen, zo wil het kerstverhaal ons doen geloven. Tegenwoordig komt er van alles vandaan: olie, plastic speelgoed, computers, auto’s maar ook vluchtelingen, oorlogsbeelden en oorlogshandelingen. Vluchtelingen steken in rubber bootjes het water over naar het veilig geachte Europa, het beloofde land van nu. Dat beloofde land ruziet intern over haar grenzen. Alsof we die nog kunnen dichtmaken en handhaven. Als we kijken naar de informatie- en geldstromen bestaan die ouderwetse landsgrenzen al lang niet meer. Het internet heeft alles open gegooid, de social media doen de rest. Alles is met alles in contact, verbindingen lopen dwars door land- en continentgrenzen heen.

Ook oorlogen zijn steeds lastiger te lokaliseren en te isoleren tot specifieke gebieden. Syrië staat gedeeltelijk in brand, maar ook in Damascus gaat het gewone leven door. Zo ook in Amsterdam, Maastricht en Parijs. Ook in Parijs is het oorlog, alleen noemen we dat anders: we hebben het over  ‘aanslagen’ en ‘terroristen’. De grenzen zijn allang verlegd, we hebben het alleen nog niet door.

Dat grenzeloze is beangstigend want er is geen hek meer dat ons beschermt voor de boze buitenwereld. Er is geen hek meer dat onze banen beschermt. Er is geen hek meer dat onze normen en waarden beschermt. Heel vroeger wierpen we een aarden wal op om ons te beschermen tegen wilde dieren en andere stammen. Later kwamen er steden met hoge dikke stenen stadsmuren. Ook die muren zijn geslecht. Toen gingen we greppels en kanalen graven en dachten we met vernuftige waterhuishoudingssystemen dat we de vijand wel buiten konden houden. We hebben gezien hoe gebrekkig dat allemaal is. De Berlijnse Muur bestaat ook niet meer. Al deze grenzen zijn stuk voor stuk geslecht, er is geen houden meer aan.

Het opheffen van grenzen heeft ook voordelen. Je kunt je vrij verplaatsen van A naar B zonder lastig gevallen te worden door lange wachtrijen voor de landsgrenzen. De internationale handel groeit. We kunnen lekker goedkoop zelf de nieuwste ledlampjes uit China laten komen. We communiceren steeds makkelijker met elkaar, hoewel we elkaar niet altijd goed begrijpen. Daar ligt de volgende opdracht. Zoeken naar een eerlijker verdeling van mensen en middelen, naar een betere toekomst voor ons allemaal door ook de minder bedeelden te laten groeien, ook al gaat dat een beetje ten koste van al die verworvenheden in het westen. Over je eigen schaduw heen stappen en zoeken naar begrip, over je eigen begrenzingen heen kijken naar het moois dat ‘anders zijn’ ook kan bieden. Uiteindelijk delen we met alle mensen onze aardbol, of we dat nu leuk vinden of niet.

De ruim drie uur durende documentaire ‘Human’ van filmmaker Yann Arthus-Bertrand laat op basis van meer dan 2.000 interviews zien hoe verschillend maar ook welke overeenkomsten er tussen mensen wereldwijd zijn, ras- geloof- en land overstijgend. Laten we proberen om onze vooringenomen grenzen te overstijgen en te zoeken naar datgene wat ons bindt, te zoeken naar datgene wat ons samen sterker maakt, te zoeken naar dat wat ons vernieuwt, te zoeken naar dat wat onze blik verbreedt. Op een grensverleggend 2016!

Max Cramwinckel